'PANIE PREMIERZE, JAK JEŚĆ?" - CZYM TAK WŁAŚCIWIE JEST CELIAKIA?

Jakiś czas temu zrobiło się głośno o chorobie zwanej celiakią. W sumie wiemy, że przy tej przypadłości nie możemy jeść produktów ze zbożem i coś tam może jeszcze… no ale dokładnie o co chodzi nie wiemy. Dlaczego zrobiło się głośno? Bo okazało się, że nie jest to choroba, która dotyka tej jednej na milion... Szacuje się, że tę chorobę ma około 0,2% populacji. Niestety wcześniej nie prowadzono diagnostyki w tym kierunku, dlatego na pewno są wśród nas dorosłe osoby, które nie są świadome posiadania tej choroby.

Ja dowiedziałam się o tym więcej ze względu na kierunek studiów, ale przede wszystkim ze względu na to, że kilka lat temu okazało się, że tą chorobę ma moja mama. Powinna być na diecie bezglutenowej od dziecka, ale niestety jak już wspomniałam wcześniej nie robiono takich badań, więc po wielkich trudach i cierpieniach, problemach ze zdrowiem, złym samopoczuciem i tego typu historiami przeszła na tą dietę dopiero w wieku… powiedzmy osiemnastu lat xD. To sprawia, że znam tę chorobę można powiedzieć od podszewki. No dobra, ale może zacznijmy od początku.

Czym jest celiakia?

Jest to choroba, która powoduje, że organizm jest niezdolny do metabolizmu glutenu. A jak glutenu to znaczy czego? Gluten jest białkiem zawartych w zbożach takich jak: pszenica, jęczmień owies, żyto, pszenżyto. Najwięcej glutenu zawiera właśnie pszenica (tego białka jest tam niemało, bo aż 10% co oznacza, że z 10 dag np. chleba jest aż 10 g glutenu), a osobom chorym na celiakię nawet taka ilość może zaszkodzić. Celiakia to choroba, którą mamy przez całe życie.

Jakie są objawy tej choroby?

To nie jest takie proste, ponieważ celiakia może przebiegać bezobjawowo. U małych dzieci objawy występują dopiero po wprowadzeniu do diety produktów zawierających gluten (około 6 miesiąca życia). To sprawia, że możemy wcześnie wykryć tę chorobę i zapobiec jej konsekwencją w późniejszym okresie. Objawami jakie mogą się pojawić przy celiakii są spowolnienie wzrostu, chroniczna biegunka oraz spadek wagi. Może też przejawiać się anemią, która jest spowodowaną obniżoną zdolnością do przyswajania żelaza.

Możemy wykluczyć taką chorobę wykonując badania krwi (z użyciem przeciwciał antyglutenowych). Jest to choroba dziedziczna, dlatego jeśli u kogoś z rodziny występuje celiakia warto się przebadać (szczególnie, że nie są do skomplikowane i drogie badania). Niestety późno wykryta choroba może spowodować, że uszkodzenia jelit będą znaczne. Nie przestrzeganie diety przy celiakii powoduje redukcję mikrokosmków i kosmków jelitowych, co wpływa negatywnie na ich pracę. Jeśli jednak w badania wyjdą nam pozytywnie należy przeprowadzić dalszą diagnostykę prowadzącą do potwierdzenia lub wykluczenia choroby trzewnej.

Jak radzić sobie z tą chorobą?

W większości przypadków wystarczy odpowiednia dieta, a ponieważ jest to blog o żywieniu na tym się skupmy. Jeśli wykluczymy z diety gluten nie będziemy narażeni na objawy związane z jego nietolerancją przez organizm. Nie jest to jednak mimo wszystko taka prosta sprawa jak się wydaje. Nawet nie ze względu na to, że należy się powstrzymywać od  spożycia produktów zbożowych (chociaż ja sobie nie wyobrażam jakby miała do końca życia nie jeść chleba, na szczęście choroby trzewnej nie mam – wiem, ponieważ się przebadałam i jeśli czyiś rodzice/dziadkowie mają jeszcze raz radzę się przebadać). Trudność w utrzymaniu diety polega na tym, że gluten to też substancja wiążąca, czyli prosto mówiąc taki klej, który trzyma nam składniki w produkcie, dlatego znajduje się ze takich produktach, które byśmy o to absolutnie nie podejrzewali. Należy dobrze zapoznać się z produktami, które są niedozwolone, ale także czytać dokładnie etykiety produktów, które mamy zamiar spożyć.

W razie podejrzeń o tę chorobę należy zgłosić się do gastroenterologa.


Więcej na temat celiakii opowiem w kolejnych postach.

Alicja Nader